مالیات و نقش آن در کسب و کارها

مالیات

امروزه مالیات به عنوان یکی از ابزارهای مهم سیاست اقتصادی به شمار می رود به عبارت دیگر مالیات نه تنها به عنوان یکی از اقلام درآمدی  دولت محسوب می گردد بلکه دولتها می توانند با کمک سیاستهای مختلف اقتصادی و با یاری از سیاستهای مالیاتی در زمینه توزیع عادلانه ی درآمد و حمایت از اقشار آسیب پذیر فعالیت نماید.

مالیات عبارت است از آن قسمت از درآمد یا دارایی اشخاص اعم از حقیقی یا حقوقی که دولت جهت جبران هزینه های خویش به موجب قانون دریافت می کند.

نقش مالیات در کسب کارها و فعالیت اقتصادی

در نظام مدیرتی هر کشور یک ساختار مالیاتی پیش بینی شده است و در ایران هم در این ساختار برنامه ریزی ها و اهرم های قانونی لازم در نظر گرفته شده است بنابراین مالیات به مانند یک شریک برای هر فعال اقتصادی است که در همه حال طبق قواعد و قوانین از پیش تعیین شده حق ورود به اطلاعات مالی هر کسب و کاری را خواهد داشت.

هر فرد یا مجموعه ای که فعالیت اقتصادی دارد اگر جز مشمولین مالیات باشد موظف به پرداخت سهم مالیات از دارایی یا درآمد کسب شده خود است.

باید اداره مالیات را به چشم شریکی دید که همواره به دنبال تامین منافع کشور در هر فعالیت اقتصادی است و به همین دلیل باید طبق اصولی که بر اساس قانون تعیین شده است آمادگی پاسخگویی به این شریک را داشته باشیم.

اهداف دریافت مالیات

تامین قسمتی از هزینه های عمومی دولت
تقسیم عادلانه درآمد و ثروت در جامعه
کنترل نرخ تورم جامعه
کنترل حجم واردات و صادرات

افراد و مجموعه های مشمول مالیات یا معاف

1. کلیه مالکین اعم از اشخاص حقیقی یا حقوقی نسبت به اموال یا املاک خود واقع در ایران طبق مقررات باب دوم.

2. هر شخص حقیقی مقیم ایران نسبت به کلیه درآمدهایی که در ایران یا خارج از ایران تحصیل مینماید.

3. هر شخص حقیقی ایرانی مقیم خارج از ایران نسبت به کلیه درآمدهایی که در ایران تحصیل می کند.

4. هر شخص حقوقی ایرانی نسبت به کلیه درآمدهایی که در ایران یا خارج از ایران تحصیل می‌نماید.

5.هر شخص غیر ایرانی (اعم از حقیقی یا حقوقی) نسبت به درآمدهایی که در ایران تحصیل می-نماید و همچنین نسبت به به درآمدهایی که بابت واگذاری امتیازات یا سایر حقوق خود و یا دادن تعلیمات و کمکهای فنی و یا واگذاری فیلمهای سینمایی (که به عنوان بها یا حق نمایش یا هر عنوان دیگری عاید آنها میگردد) از ایران تحصیل میکند.

موارد اجرایی مالیات

قانون مالیاتهای مستقیم و قانون مالیات بر ارزش افزوده از موارد مهم قانونی مالیات است که در کنار این قوانین دستورالعمل ها و بخش نامه هایی که با توجه به همین قوانین مالیاتی نامبرده صادر شده از موارد محاسبه و وصول مالیات مودیان است.

تقسیم بندی مالیات

مالیاتها عموما به دو گروه مالیاتهای مستقیم و غیر مستقیم تقسیم می شود که هر کدام دارای انواع گوناگونی به شرح زیر می باشد :

• مالیاتهای مستقیم

مالیاتهای هستند که بصورت مستقیم از درآمد یا دارایی اشخاص حقیقی یا حقوقی دریافت می گردد و شامل انواع زیر می باشد:

مالیات بر درآمد  

• مالیات بر درآمد املاک: این نوع مالیات از درآمد اجاره دریافت می شود.
• مالیات بردرآمد حقوق: درآمدی که شخص حقیقی در خدمت شخص دیگر اعم از حقیقی یا حقوقی در قبال تسلیم نیروی کار خود بابت اشتغال در ایران بر حسب مدت یا کار انجام یافته بصور نقد یا غیر نقد تحصیل می کند مشمول مالیات بر درآمد حقوق است.
• مالیات بر درآمد مشاغل : مالیاتی است که از درآمد شخص حقیقی وصول می گردد.
• مالیات برآمد اشخاص حقوقی :  مالیاتی است که از جمع درآمد شرکتها و همچنین درآمد ناشی از فعالیت های انتفاعی سایر اشخاص حقوقی که از منابع مختلف در ایران یا خارج از ایران تحصیل می شود دریافت می گردد.
• مالیات بر درآمد اتفاقی : مالیاتی است که از درآمد نقدی یا غیر نقدی که شخص حقیقی یا حقوقی بصورت بلاعوض و یا از طریق معاملات محاباتی و یا به عنوان جایزه یا هر عنوان دیگر از این قبیل تحصیل می نماید دریافت می شود.

مالیات بر دارایی

مالیات بر ارث : مالیاتی است که دز نتیجه فوت شخص اعم از فوت واقعی یا فرضی بر اموال باقی مانده متوفی طبق قانون تعلق می گیرد.

مالیات حق تمبر: نوعی مالیات مستقیم است که از طریق الصاق و ابطال تمبر بر اسناد ، اوراق و مدارک به منظور رسمیت بخشیدن یا لازم الاجرا نمودن آنها از مودی دریافت می شود

• مالیاتهای غیر مستقیم

مالیاتهای که پرداخت کننده آن مشخص و معین نبوده و تحقق مالیات بستگی به یک قسمت از فعالیتهای اقتصادی و عملیات افراد داشته و قابلیت انتقال آنها بسیار زیاد باشد و شامل موارد زیر است:

مالیات بر واردات

مالیات بر حقوق کمرکی
مالیات بر سود بازرگانی
مالیات بر حق ثبت سفارش کالا
مالیات بر واردات اتومبیل
مالیات بر حق ثبت

مالیات بر مصرف و فروش

مالیات بر فرآوردهای نفتی
مالیات بر تولید الکل طبی و بهداشتی
مالیات بر فروش سیگار
مالیات بر اتومبیل
مالیات بر نقل و انتقال اتومبیل مالیات بر ارزش افزوده