بیمه بیکاری و شرایط دریافت آن

تعریف بیمه بیکاری

بیمه بیکاری به عنوان یکی از حمایت های تامین اجتماعی است و سازمان تامین اجتماعی مکلف است با دریافت حق بیمه مقرر، به بیمه شدگانی که طبق مقررات این قانون بیکار می شوند مقرری بیمه بیکاری پرداخت نماید.

بیکار از نظر قانون، بیمه شده ای است که بدون میل و اراده بیکار شده و آماده به کار باشد. بنابراین بیمه شدگانی که به علت تغییر ساختار اقتصادی واحد مربوطه به تشخیص وزارتخانه ذیربط و تایید شورای عالی کار بیکار موقت شناخت شوند مشمول مقررات این قانون خواهند بود.

قطع رابطه کارگر با کارفرما بدون میل و اراده به عنوان مثال قرارداد کاری به پایان رسیده و کارفرما تمایلی به تمدید آن نداشته باشد.

بیمه شدگانی که به علت بروز حوادث غیرمترقبه مانند سیل، زلزله و… بیکار می شوند می توانند از مزایای این قانون بهره مند شوند. بطورکلی غیر ارادی بودن بیکاری ملاک اصلی برقراری حمایت های قانونی بیمه شدگان بیکار است

همانطور که از توضیحات فوق پیداست غیر ارادی بودن بیکاری شرط اسفاده از مزایای این قانون می باشد پس اگر کارگری مثلا بدلیل استفاء بیکار شود مشمول این قانون نیست

همچنین کارگرانی که بدلیل قصور و سهل انگاری و با توجه به رای کمیته انضباطی یا رای هیئت تشخیص بیکار می شوند مشمول استفاده از مزایای این قانون نمی باشد.

اقدمات لازم برای اعلام وضعیت بیکاری

بیمه شده بیکار ، برای دریافت مقرری بیمه بیکاری باید حداکثر ظرف مدت 30 روز از تاریخ بیکاری موضوع را به اداره کار اطلاع دهد و آمادگی خود را برای اشتغال به کار تخصصی خود یا کار مشابه اعلام نماید.

شرایط لازم جهت دریافت بیمه بیکاری

بیمه شدگان بیکار, در صورت شرایط زیر ، استحقاق دریافت مقرری بیمه بیکاری را دارند:
مشمول قانون کار و تامین اجتماعی باشد:
تبعه کشورهای خارجی نباشند
مستمری بگیر بازنشسته و یا از کار افتاده کلی نباشد
دارای حداقل 6 ماه سابقه پرداخت حق بیمه باشند
از صاحبان مشاغل آزاد و بیمه شدگان اختیاری نباشد

موارد قطع مقرری بیمه بیکاری

بیمه شده مجدد به کار اشتغال یابد.
بیمه شده بیکار بدون عذر موجه از شرکت در دوره های کارآموزی خودداری کند
بیمه شده بیکار، مشمول استفاده از مستمری بازنشستگی یا از کارافتادگی کلی شود
بیمه شده با دریافت مزد ایام بلاتکلیفی به کار اولیه برگردد
مدت زمان استحقاقی بیمه شده برای دریافت مقرری بیکاری خاتمه یابد
بیمه شده فوت نماید

مدت زمان پرداخت مقرری بیمه بیکاری

میزان مقرری بیکاری

میزان مقرری روزانه بیمه شده بیکار برابر و معادل ۵۵ درصد مزد یا کارمزد بیمه شده است. هم چنین اگر فرد متاهل بوده و یا افرادی را تحت تکفل خود داشته باشد، برای هر یک از افراد تحت تکفل تا ۴ نفر  در حدود ده درصد حداقل دست مزد روزانه به دریافتی وی اضافه می گردد. ( این به شرطی اجرا می شود که از ۸۰ درصد متوسط مزد دریافتی او در زمان کار کردن بیش تر نباشد  و در هر صورت دریافتی مقرری بیمه بیکاری نباید از حداقل دست مزد کارگرساده کمتر باشد)

افرادی که مشمول بیمه بیکاری نمی شوند

صاحبان حرف و مشاغل آزاد و بیمه‌شدگان اختیاری
بازنشستگان و ازکارافتادگان کلی
اتباع خارجی
مشمولین بیمه اجباری کارگران ساختمانی
مشمولین بیمه اجباری رانندگان برون و درون‌شهری
مستخدمین پیمانی دستگاه‌های دولتی
مشمولین بیمه قالیبافان به صورت انفرادی و بدون کارفرما
بیمه خادمین مساجد
بیمه کارگران باربر
افراد شاغل در موسسات و شرکت‌های دولتی که از لحاظ استخدامی تابع مقررات خاص هستند
شاغلین کارگاه‌های خانوادگی که به استناد ماده ١٨٨ قانون کار اعضای شاغل در آن منحصر به صاحب کار و خویشاوندان نسبی درجه‌یک وی باشند (شامل همسر، فرزندان و پدر و مادر)

معایب و تاثیر دریافت بیمه بیکاری در حقوق و مزایای بازنشستگی

مدت دریافت مقرری بیمه بیکاری به عنوان سابقه پرداخت حق بیمه مشاغل عادی محسوب می گردد.با توجه به اینکه برابر مقررات حاضر،دستمزد و مزایای مشمول کسر حق بیمه در دو سال آخر بر نحوه محاسبه مبلغ مستمری بازنشستگی موثر است، بهتر است که در سال های منتهی به باز نشستگی از مقرری بیمه بیکاری استفاده نگردد.